هوش چیست

همانطور که می دانید هوش یکی از موضوعات مهم و قابل توجه در روان شناسی است که تعریف مشخصی برای آن بیان نشده است و دارای انواع مختلفی می باشد. اگر شما هم درباره انواع هوش سوالات بسیاری در ذهنتان ایحاد شده است و می خواهید بدانید تعریف هوش چیست و با انواع هوش و نظریه های مختلف آشنا شوید، این مقاله را از دست ندهید.

هوش چیست

همانطور که گفته شد، هوش یکی از موضوعات بسیار مهم و مورد بحث در روان شناسی می باشد که هنوز تعریف مشخصی برای آن وجود ندارد و درباره این موضع اختلاف‌ نظرات بسیاری وجود دارد. درواقع موضوع هوش یکی از بزرگ‌ ترین و چالش برانگیزترین موضوعاتی است که امروز در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم.

هوش و حافظه شامل مجموعه ای از استعدادهاست که عواملی مانند حافظه، دقت، تمرکز، یادگیری، درک، سرعت پردازش و استدلال در ان دخالت دارند. درحقیقت هوش فرایندی ذهنی و دربرگیرنده‌ ظرفیت منطقی، درک خودآگاهی، یادگیری، مهارت حل مسئله، برنامه‌ ریزی، خلاقیت، دانش فردی، زبان و… می باشد.

هوش دارای توانایی یادگیری از تجربه‌ ها، تفکر انتزاعی و برخورد کارآمد با محیط و افراد پیرامون خود را داراست. با این حال میزان هوش در همه افراد به طور یکسان نیست و با توجه به عوامل مختلفی مانند فیزیولوژیکی، وراثت، یادگیری، شرایط خانوادگی، شرایط محیطی – اجتماعی و عوامل فردی در هر شخص متفاوت است.

برخی از روان شناسان بر این عقیده اند که هوش به معنای یک نوع توانایی عمومی برای درک مطلب و استدلال است که در حالت های مختلفی خود را نشان می دهد. افراد با بهره گیری از هوش می توانند در برابر دیگران و عوامل محیطی عکس العمل ها و واکنش های درست بروز دهند و یا به به حل مسائل زندگی بپردازند.

پیشنهاد ویژه: یکی از انواع هوش که امروزه مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است، هوش مصنوعی می باشد که توانایی فکرکردن بدون ارتباط با انسان را دارد. اگر می خواهید درباره هوش مصنوعی اطلاعات کامل تری دریافت کنید، به صفحه هوش مصنوعی به زبان ساده مراجعه نمایید.

تاریخچه هوش

در اینجا قصد داریم مروری بر تاریخچه مفهوم هوش داشته باشیم. اصطلاح ضریب هوشی یا همان IQ مخفف intelligence quotient، اولین بار در اوایل قرن ۲۰ توسط روان شناس آلمانی به نام ویلیام استرن ابداع شد.

روان شناس دیگری به نام آلفرد بینه (Alfred Binet)،به تهیه اولین آزمون‌ های ضریب هوشی برای کمک به دولت فرانسه در شناسایی دانش‌ آموزانی که به آموزش علمی بیش‌تری نیاز داشتند، پرداخت.

بینت (Binet) نیز بعنوان اولین کسی شناته شد که مفهوم سن عقلی یا مجموعه‌ توانایی‌ هایی که کودکان در یک سن خاص دارند را معرفی کرد. از آن زمان تا به امروز، این آزمون ها به ابزارهایی پرکاربرد تبدیل شده اند که به توسعه بسیاری از آزمون‌ های مهارت و استعداد کمک کرده است. با این حال، بحث و اختلافات درباره‌ استفاده از این آزمون‌ ها، تاثیرات و شیوه‌ تعریف هوش و انواع آن نیز همچنان ادامه دارد.

انواع هوش

انواع هوش چیست؟ در زمینه‌ معرفی انواع هوش ما با دو دیدگاه هوش کلی (General intelligence) و هوش چندگانه (Multiple intelligences) مواجه هستیم که اکنون قصد داریم به توضیح این دو نوع هوش بپردازیم.

هوش کلی (General intelligence): روان‌ شناسان و پژوهشگران در ابتدا، هوش را یک توانایی کلی برای استدلال منطقی می دانستند که این نظریه درواقع همان نظریه هوش کلی است. در این نظریه هوش به طور یک کلیت بررسی شده است و به معنای به کارگیری توانایی های خود برای رسیدن به هدف مطلوب در زندگی و کسب و کار می باشد.

هوش چندگانه (Multiple intelligences): روان شناسی به نام هوارد گاردنر دیدگاه هوش های چندگانه را برای نخستین بار معرفی کرد. این دانشمند ضمن تدریس در دانشگاه هاروارد، مدیریت پروژه صفر (Zero Project) این دانشگاه را هم برای ایجاد تحول در نظام آموزش آکادمیک بر عهده دارد و به واسطه‌ نظریه هوش چندگانه معروف شده است.

او بر این عقیده بود که دیدگاه کلاسیک، هوش را صرفا به عنوان توانایی استدلال منطقی معرفی می کند در حالی که اینطور نیست. هوش گاردنر متوحه این امر شد که افراد در فرهنگ‌ های گوناگون، نقش‌ های متفاوتی را به انجام می‌ رسانند و هر یک از این نقش‌ ها بر پایه‌ مهارت و توانمندی خاصی بنا شده اند؛ بنابراین او دیدگاه هوش های چندگانه را مطرح کرد.

بر اسا این دیدگاه نسبت به موضوع ضریب هوشی چیست، هوش یک توانایی کلی محسوب نمی شود و دارای انواع مختلفی می باشد که می توانند در کنار یکدیگر به صورت ترکیبی عمل کنند. در حقیقت گاردنر هوش چندگانه یا Multiple Intelligences را در ده گروه طبقه بندی می کند که در ادامه به طور کامل توضیح داده ایم.

هوش کلامی

هوش کلامی چیست؟ در پاسخ به سوال هوش بیانی چیست، می توان گفت که هوش کلامی یا بیانی، به معنای به کارگیری کلمات و زبان می باشد. هوش کلامی به شما کمک می کند تا بتوانید انواع زبان را برای مکالمه بیاموزید و به کار بگیرید. در حقیقت شاعران، نویسندگان، مجریان و سخنوران، توانایی بسیاری در بکارگیری از این نوع هوش دارند. هوش کلامی می توانید عامل موفقیت شما در مدرسه، محل کار و ارتباطات اجتماعی باشد. بنابراین با به کارگیری درست از این هوش، می توانید به موفقیت های چشم گیری دست یابید.

افرادی که از هوش کلامی بالایی برخوردارند دارای مهارت هایی از جمله خوب گوش دادن، خوب حرف زدن، قصه گویی، توضیح دادن، تدریس، استفاده از طنز، درک قالب و معنی کلمه‌ ها، یادآوری اطلاعات، قانع کردن دیگران به پذیرفتن نقطه نظر آن ها و تحلیل کاربرد زبان می باشند. علاوه بر این شغل هایی مانند شاعر، روزنامه نگار، نویسنده، معلم، وکیل، سیاستمدار و مترجم می تواند برای آن ها گزینه بسیار مناسبی باشد.

هوش منطقی ریاضی

هوش منطقی ریاضی یکی از ۳۴ نوع هوش، مربوط به توانایی محاسبات ریاضی در هر فرد می باشد. دانشمندان، حسابداران و فیزیک دانان توانایی بسیاری در به کارگیری از این نوع هوش دارند. افرادی که دارای هوش منطقی ریاضی دارند، همیشه به این موضوع فکر می کنند که من به درس ریاضی علاقه ای ندارم و نمی توانم در این درس خوب باشم.

معنی هوش منطقی ریاضی، توانایی به کارگیری از استدلال، منطق و اعداد می باشد. این افراد به صورت مفهومی با استفاده از الگوهای عددی و منطقی تفکر می‌ کنند و به این وسیله بین اطلاعات مختلف رابطه برقرار می‌ کنند. این افراد همیشه درباره مسائل مختلف کنجکاوند و معمولا سوال های بسیاری برای پرسیدن دارند.

افرای که دارای هوش منطقی ریاضی بالایی می باشند، از مهارت هایی از جمله مسئله حل کردن، تقسیم‌ بندی و طبقه‌ بندی اطلاعات، کار کردن با مفاهیم انتزاعی برای درک رابطه‌ شان با یکدیگر، استفاده از زنجیره طولانی از استدلال‌ ها برای پیشرفت، انجام آزمایش‌ های کنترل‌ شده، سوال و کنجکاوی در پدیده‌ های طبیعی، انجام محاسبات پیچیده ریاضی و کار کردن با شکل‌ های هندسی برخورداند.

شغل های مناسب برای این افراد شامل مواردی از جمله دانشمند، مهندس، برنامه نویس کامپیوتر، پژوهشگر، حسابدار و ریاضی دان می باشد.

هوش فضایی

هوش هنری چیست؟ هوش بصری چیست؟ هوش فضایی یا هوش بصری، یکی از انواع هوش های چند گانه است که به معنای توانایی درک اطلاعات فضایی و دیداری، دگرگون کردن آن‌ ها و ساخت تصاویر ذهنی بدون حضور محرک اصلی می باشد. این نوع هوش چند گانه، توانایی درک پدیده های بصری، ساختن تصاویر ذهنی سه بعدی و حرکت دادن و چرخاندن آن تصاویر را نیز شامل می شود.

افرادی که از هوش تصویری فضایی بالایی برخوردارند، تمایل دارند که با تصاویر فکر کنند و برای به دست آوردن اطلاعات، نیاز به ایجاد یک تصویر ذهنی دارند. این دسته از افراد از نگاه کردن به نقشه ها، نمودارها، تصاویر، ویدیو و فیلم لذت می برند.

افرادی که از هوش فضایی بالایی برخوردارند دارای مهارت هایی مانند ساختن پازل، خواندن، نوشتن، درک نمودارها و شکل‌ ها، حس جهت شناسی خوب، طراحی، نقاشی، ساختن استعاره‌ ها و تمثیل‌ های تصویری، دستکاری کردن تصاویر، ساختن، تعمیر کردن و طراحی وسایل عملی، تفسیر نقاشی کودکان می باشند.

شغل‌ هایی مانند دریانورد، مجسمه‌ ساز، هنرمند تجسمی، مخترع، کاشف، معمار، طراح داخلی، مکانیک و مهندس می تواند برای آن ها بعنوان شغل های مناسبی در نظر گرفته شود.

هوش موسیقیایی

هوش موسیقیایی یکی از انواع هوش در کودکان است که به معنای توانایی تولید و درک موسیقی. توانایی فهم موسیقی، ساخت، انتقال و درک معنای آهنگ در کنار ساز و کارهای زیر و بمی، ریتم و طنین و کیفیت صدا می باشد.

افرادی که از هوش موسیقیایی بالایی برخورداند، تمایل بسیاری به استفاده از صداها، ریتم‌ ها و الگوهای موسیقی دارند و در هر شرایطی نسبت به موسیقی عکس و العمل نشان می دهد.

مهارت های برجسته در این افراد شامل آواز خواندن، سوت زدن، نواختن آلات موسیقی، تشخیص الگوهای آهنگین، آهنگ سازی، به یاد آوردن ملودی‌ ها، درک ساختار و ریتم موسیقی می باشد. علاوه بر این شغل هایی مانند موسیقی‌ دان، خواننده و آهنگ ساز می تواند برای آن ها بسیار مناسب باشد.

هوش درون فردی

هوش درون فردی به معنای توانایی درک احساس، نیت‌ ها و انگیزه‌ های خود می باشد. افرادی که از این هوش برخوردار هستند، سعی می‌ کنند احساسات درونی، رویاها، روابط با دیگران و نقاط ضعف و قوت خود را درک کنند.

مهارت‌ های افراد دارای هوش درون فردی بالا شامل مواردی از جمله شخیص نقاط ضعف و قوت خود، درک و بررسی خود، آگاهی از احساسات درونی، تمایلات و رویاها، ارزیابی الگوهای فکری خود، با خود استدلال و فکر کردن، درک نقش خود در روابط با دیگران می‌ باشد. این افراد می توانند بعنوان پژوهشگر، نظریه پرداز، فیلسوف مطرح شوند.

هوش اجتماعی

به توانایی شناخت و تمایز بین احساس، باورها و نیت‌ های دیگران، هوش اجتماعی گفته می شود. این موضوع به معنای توانایی ارتباط برقرار کردن و فهم دیگران می باشد. افرادی که دارای هوش اجتماعی بالایی می باشند، سعی می کنند که مسائل را از دیدگاه افراد دیگر ببینند تا بفهمند آن ها چگونه فکر می کنند و چه احساسی دارند.

این افراد دارای توانایی فوق العاده ای در درک احساسات، اهداف و انگیزه‌ ها دارند. آن ها مدیران بسیار موفقی هستند و معمولا سعی می کنند که در یک تیم یا گروه به افراد آرامش دهند و یا افراد را به همکاری دعوت کنند.

آن ها علاوه بر هوش کلامی مانند حرف زدن، از هوش غیر کلامی مانند تماس چشمی، زبان بدن، استفاده می کنند تا بتوانند کانال های ارتباظی قوی با دیگران برقرار کنند.

پیشنهاد ویژه: کلاس‌ های تابستانی برای کودکان و نوجوانان فرصتی مناسب و عالی برای تقویت هوش اجتماعی فرزندانتان می باشد. به این منظور ما در صفحه کلاس های تابستانی برای فرزندان شما بهترین کلاس های تابستانی را آماده کرده ایم، که علاوه بر سرگرمی می تواند به بهبود مهارت های آن ها کمک کند.

افرادی که دارای هوش اجتماعی یا هوش میان فردی بالایی می باشند، از مهارت هایی از جمله دیدن مسائل از دیدگاه دیگران (نقطه نظر دوگانه)، گوش کردن، همدلی کردن، درک خلق و احساسات دیگران، مشورت، همکاری با گروه، توجه به خلق و خو، انگیزه‌ ها و نیت‌ های مردم، رارتباط برقرار کردن کلامی و غیر کلامی، اعتماد سازی، حل و فصل آرام درگیری‌ ها، برقراری روابط مثبت با دیگر مردم برخوردارند.

مشاور، فروشنده، سیاست مدار و تاجر، شغل‌ های مناسب برای این افراد می باشد.

هوش جنبشی حرکتی

هوش حرکتی چیست؟ هوش جنبشی حرکتی به معنای به کارگیری بخشی از بدن یا کل بدن برای حل مسئله یا ایجاد راه‌ حل‌ می باشد. به عبارت ساده تر هوش جنبشی حرکتی به معنای توانایی کنترل ماهرانه حرکات بدن و استفاده از اشیا می باشد.

افراد دارای هوش جنبشی یا هوش بدنی، خود را بوسیله حرکت بیان می کنند. آن ها دارای درک عمیقی از حس تعادل و هماهنگی دست و چشم می باشند و بوسیله تعامل با فضای اطرافشان قادر به یادآوری و فرآوری اطلاعات هستند.

مهارت های این افراد در زمینه هایی از جمله رقص، هماهنگی بدنی، داشتن استعداد ورزشی، استفاده از زبان بدن، صنایع دستی، هنرپیشگی، تقلید حرکات، استفاده از دست‌ برای خلق یک اثر، ابراز احساسات از طریق بدن می باشد. شغل های مناسب برای این افراد می تواند ورزشکار، معلم تربیت بدنی، رقصنده، هنرپیشه، آتش نشان و صنعتگر باشد.

هوش اخلاقی

هوش اخلاقی به معنای ظرفیت و توانایی درک درست از اخلاق، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آن ها و همچنین رفتار درجهت صحیح و درست تعریف می شود.

مهارت هایی از جمله باورهای اخلاقی قدرتمند، توانایی عمل به باورهای خویش، رفتار مناسب و صحیح در برخورد با دیگران در شرایط های مختلفی از جمله مهارت هایی است که این افراد از آن برخوردارند.

هوش طبیعت گرا

هوش طبیعت گرا چیست؟ گاردنر روان شناس آلمانی، به این موضوع پی برد که برخی افراد در هیچ کدام از دسته ها قرار نمی گیرند اما تمایل بسیاری به طبیعت و کار در آن دارند. این دسته از افراد علاقه بسیاری به گیاه شناسی، جانورشناسی، عکاسی، پیاده روی در و چادر زدن در طبیعت و کوه نوردی دارند. از این روش شغل های مناسب برای آن ها شامل کشاورزی، باغبانی، گیاه شناسی و جانورشناسی، حفاظت از محیط زیست، نقاشی و عکاسی از طبیعت و کوهنوردی می باشد.

هوش هستی گرا

هوش هستی گرا که به هوش معنوی نیز شناخته می شود، به معنی تمایل انسان به جستجو و پرسش سوال هایی درباره خود، خدا و جهان هستی می باشد. این هوش می تواند انسان را به دنیایی از مسائل ماورایی ببرد.

مهارت های این افراد شامل مواردی از جمله تلاش برای پیدا کردن پاسخ برای سوالاتی مانند معنای زندگی، مفهوم مرگ، دلایل وجود هستی و خدا و… می باشد. این افراد می توانند بعنوان فیلسوف، ستاره شناس، روحانی، مربی مدیتیشن و رهبری فعالیت کنند.

هوش هیجانی چیست

هوش هیجانی چیست؟ هوش هیجانی یا هوش احساسی یکی دیگر از انواع هوش می باشد که به توانایی شناسایی و مدیریت احساسات خود و احساسات دیگران گفته می شود.

در واقع هوش هیجانی به توانایی مدیریت احساسات و به کار بردن آن ها در اموری مانند تفکر و حل مسئله اشاره دارد. امروزه هوش هیجانی به عنوان یکی از مولفه‌ های اصلی در موفقیت شناخته شده است.

جمع بندی

همانطور که گفتیم هوش یکی از مباحث چالش برانگیز در روان شناسی است و دارای انواع مختلفی می باشد. در این مقاله علاوه بر بررسی موضوع هوش چیست و انواع آن، به بررسی نظریه‌های هوش در روان‌شناسی و انواع آن پرداختیم. اگر می خواهید با تعریف دقیق هوش و انواع آن آشنا شوید، این مقاله می تواند بهترین راهنمای شما باشد.

سوالات متداول